Czym jest prawo transportowe i jakie ma znaczenie praktyczne?

Jak wskazują eksperci od prawa transportowego z kancelarii BE LAW. Radca Prawny Bydgoszcz prawo transportowe to ogólne określenie zestawu przepisów, które regulują przewóz osób i rzeczy różnymi środkami transportu (drogowym, kolejowym, morskim, lotniczym czy śródlądowym). Nie stanowi ono samodzielnej gałęzi prawa, lecz korzysta z rozwiązań przewidzianych w prawie administracyjnym i cywilnym. Pierwsze z nich dotyczy sposobu organizacji i nadzoru nad transportem, drugie relacji pomiędzy przewoźnikiem a jego klientami oraz odpowiedzialności za niewykonanie lub nienależyte wykonanie usług przewozowych.

Dla przedsiębiorców transportowych szczególne znaczenie mają przepisy administracyjne, ponieważ to one określają warunki uzyskania licencji, zezwoleń i certyfikatów niezbędnych do prowadzenia działalności. Jednocześnie to prawo cywilne, a zwłaszcza umowy przewozowe i spedycyjne, decydują o tym, jak kształtują się prawa i obowiązki stron oraz jak dochodzić roszczeń w razie szkody czy opóźnienia w dostawie.

Podstawowe akty prawne regulujące transport drogowy

Podstawą prawną funkcjonowania przedsiębiorcy przewozowego są przepisy krajowe i międzynarodowe. W polskim porządku prawnym najważniejsze znaczenie mają:

ustawa z dnia 6 września 2001 r. o transporcie drogowym,
ustawa z dnia 15 listopada 1984 r. Prawo przewozowe,
Kodeks cywilny.

Uzupełniają je ustawy branżowe, takie jak prawo lotnicze czy kodeks morski. W przypadku transportu międzynarodowego zastosowanie mają także akty prawa unijnego i konwencje międzynarodowe, w tym Konwencja CMR dotycząca międzynarodowego przewozu drogowego towarów, Umowa ADR regulująca przewóz materiałów niebezpiecznych, a także rozporządzenia unijne, m.in. nr 561/2006 i nr 1071/2009, które harmonizują przepisy dotyczące czasu pracy kierowców oraz warunków wykonywania zawodu przewoźnika.

Regulacje krajowe mają zastosowanie w przewozach krajowych, natomiast w przypadku przekroczenia granic pierwszeństwo mają przepisy międzynarodowe. Dzięki temu zapewniona jest jednolitość standardów, ułatwiająca przedsiębiorcom świadczenie usług w całej Europie.

Ustawa o transporcie drogowym – warunki prowadzenia działalności

Ustawa o transporcie drogowym reguluje sposób podejmowania i wykonywania działalności przewozowej zarówno w kraju, jak i poza jego granicami. Zawarte w niej przepisy mają charakter administracyjny, oznacza to, że określają warunki formalne, jakie przedsiębiorca musi spełnić, by legalnie prowadzić transport osób lub rzeczy. Ustawa przewiduje konieczność uzyskania zezwolenia na wykonywanie zawodu przewoźnika drogowego oraz w przypadku przewozów międzynarodowych licencji wspólnotowej.

Przedsiębiorca, który ubiega się o takie uprawnienia, musi wykazać odpowiednią zdolność finansową, nieposzlakowaną opinię oraz kompetencje zawodowe potwierdzone odpowiednim certyfikatem.

Dokumenty te mają zapewnić, że przewoźnik prowadzi działalność w sposób bezpieczny i zgodny z przepisami. Ustawa określa również szczegółowe zasady nadzoru nad przedsiębiorcami, a w przypadku naruszeń możliwość nałożenia kar pieniężnych lub cofnięcia licencji.

Ustawa reguluje także działalność Inspekcji Transportu Drogowego, która kontroluje przestrzeganie przepisów dotyczących przewozu drogowego, w tym norm czasu pracy kierowców, stanu technicznego pojazdów i wymaganych dokumentów. Istotnym elementem przepisów są także regulacje dotyczące ochrony praw pasażerów, w tym obowiązek udzielania pomocy osobom niepełnosprawnym i o ograniczonej sprawności ruchowej.

Prawo przewozowe i umowy między przedsiębiorcami

Prawo przewozowe dotyczy relacji cywilnoprawnych pomiędzy przewoźnikiem a jego klientami lub kontrahentami. Stosuje się je przede wszystkim do umów przewozu i umów spedycji, zawieranych w ramach odpłatnych usług transportowych. Wskazuje ono m.in. obowiązki przewoźnika w zakresie dostarczenia przesyłki, odpowiedzialność za jej utratę lub uszkodzenie, a także zasady postępowania w razie opóźnienia.

Ustawa przewiduje, że wszelkie regulaminy i umowy zawierane przez przewoźników nie mogą być sprzeczne z jej przepisami. Jeśli dana kwestia nie została w niej uregulowana, zastosowanie mają przepisy Kodeksu cywilnego, który określa ogólne zasady zawierania, wykonywania i rozwiązywania umów. Kodeks ten ma także znaczenie w przypadku umów leasingu, spedycji czy zlecenia, które są powszechnie wykorzystywane w działalności transportowej.

Prawidłowo skonstruowana umowa przewozowa stanowi najlepsze zabezpieczenie interesów przedsiębiorcy. Pozwala uniknąć sporów dotyczących zakresu odpowiedzialności, warunków przewozu oraz sposobu dochodzenia ewentualnych roszczeń. Z tego względu każdy przewoźnik powinien zadbać, aby dokumenty regulujące współpracę z kontrahentami były sporządzone w sposób precyzyjny i zgodny z obowiązującymi przepisami.

Działalność transportowa wymaga od przedsiębiorcy znajomości przepisów, które regulują warunki wykonywania przewozów, odpowiedzialność cywilną oraz obowiązki administracyjne. Ustawa o transporcie drogowym, prawo przewozowe i Kodeks cywilny tworzą spójny system prawny, którego nieprzestrzeganie może skutkować poważnymi sankcjami finansowymi lub utratą licencji. Dlatego przewoźnik powinien traktować prawo jako narzędzie zabezpieczające jego działalność. Właściwie sporządzać umowy, dbać o dokumentację i śledzić zmiany w przepisach, aby uniknąć ryzyka i zachować stabilność biznesu.

Jeśli prowadzą Państwo firmę transportową lub planują Państwo rozpocząć działalność w tym sektorze, zapraszamy do skorzystania z pomocy radcy prawnego specjalizującego się w prawie transportowym. Profesjonalna analiza umów, wsparcie przy uzyskaniu licencji oraz doradztwo w zakresie przepisów krajowych i międzynarodowych pozwolą uniknąć kosztownych błędów i zapewnią bezpieczeństwo działalności.

BE LAW. Radca Prawny Bydgoszcz

Dane kontaktowe:

Telefon: +48 52 3708005

E-mail: biuro@belaw.pl

Strona: www.belaw.pl

Adres kancelarii:

ul. Jagiellońska 69/1

85-027 Bydgoszcz

Godziny otwarcia:

Poniedziałek: 09:00 – 17:00

Wtorek: 09:00 – 17:00

Środa: 09:00 – 17:00

Czwartek: 09:00 – 17:00

Piątek: 09:00 – 17:00

UG Łaziska (1)

Solidarni z Ukrainą