Czym jest Fundusz Składkowy KRUS i jak działa?

Czym dokładnie jest Fundusz Składkowy KRUS?

Według danych Ministerstwa Rolnictwa i Rozwoju Wsi system ubezpieczeń społecznych rolników obejmuje obecnie ponad milion osób. Fundusz Składkowy KRUS stanowi wyspecjalizowaną instytucję finansową, działającą na podstawie ustawy o ubezpieczeniu społecznym rolników z 1990 roku. Historia Funduszu sięga okresu transformacji ustrojowej, kiedy dostrzeżono potrzebę stworzenia odrębnego systemu zabezpieczenia społecznego dla rolników. Pierwotnie funkcjonował jako część Państwowego Funduszu Ubezpieczeń Społecznych, jednak specyfika działalności rolniczej wymusiła utworzenie autonomicznego systemu.

Najważniejszą różnicą między systemem KRUS a ZUS jest sposób naliczania i pobierania składek. W przypadku KRUS wysokość składek nie zależy bezpośrednio od osiąganych dochodów, lecz określana jest kwotowo w relacji do emerytury podstawowej. System ten uwzględnia sezonowość pracy w rolnictwie oraz zmienność dochodów związaną z warunkami atmosferycznymi. Odrębność systemu KRUS wynika z charakterystyki pracy w rolnictwie. Gospodarstwa rolne często stanowią przedsięwzięcia rodzinne, gdzie trudno oddzielić dochód od kosztów prowadzenia działalności. Praca w rolnictwie wiąże się z wysokim ryzykiem wypadków oraz chorób zawodowych, wymagających specjalnego podejścia do kwestii ubezpieczeniowych.

Jak finansowany jest Fundusz Składkowy KRUS?

Struktura finansowania Funduszu Składkowego KRUS opiera się na złożonym systemie składek oraz dotacji z budżetu państwa. Składki dzielą się na trzy główne kategorie: emerytalno-rentową, wypadkową oraz zdrowotną. Wysokość składki emerytalno-rentowej stanowi równowartość 10% emerytury podstawowej, natomiast składka wypadkowa ustalana jest kwartalnie. Rolnicy prowadzący gospodarstwa o powierzchni powyżej 50 hektarów przeliczeniowych zobowiązani są do opłacania dodatkowych składek. Wprowadzono system progresywny - im większe gospodarstwo, tym wyższa składka dodatkowa. Przykładowo, dla gospodarstw o powierzchni między 50 a 100 hektarów dodatkowa składka wynosi 12% emerytury podstawowej.

Budżet państwa zapewnia znaczące wsparcie dla systemu KRUS. Dotacja pokrywa około 90% wydatków na świadczenia emerytalno-rentowe. W 2023 roku planowana dotacja przekroczyła 20 miliardów złotych. Wysokość wsparcia budżetowego odzwierciedla politykę państwa wobec sektora rolnego oraz uznanie jego strategicznego znaczenia dla gospodarki.

System przewiduje mechanizmy ulg i zwolnień dla rolników znajdujących się w trudnej sytuacji ekonomicznej. Możliwe jest odroczenie terminu płatności składek, rozłożenie zaległości na raty lub umorzenie należności w szczególnie uzasadnionych przypadkach.

Jakie świadczenia zapewnia Fundusz Składkowy KRUS?

1. Emerytura rolnicza przysługuje ubezpieczonym po osiągnięciu wieku emerytalnego (60 lat dla kobiet i 65 lat dla mężczyzn) oraz wykazaniu minimum 25-letniego okresu ubezpieczenia. Wysokość emerytury składa się z części składkowej, zależnej od okresu opłacania składek, oraz części uzupełniającej, gwarantującej minimalny poziom świadczenia.
2. System rent rolniczych obejmuje świadczenia z tytułu całkowitej niezdolności do pracy w gospodarstwie rolnym. Przyznanie renty wymaga spełnienia określonych warunków, w tym udokumentowania okresu ubezpieczenia oraz potwierdzenia niezdolności do pracy przez lekarza rzeczoznawcę KRUS.
3. Ubezpieczenie wypadkowe zapewnia ochronę w przypadku zdarzeń związanych z prowadzeniem działalności rolniczej. Definicja wypadku przy pracy rolniczej obejmuje zdarzenia nagłe, wywołane przyczyną zewnętrzną, powstałe podczas wykonywania czynności związanych z prowadzeniem działalności rolniczej.
4. Świadczenia zdrowotne dla rolników realizowane są na podstawie umowy z Narodowym Funduszem Zdrowia. Fundusz Składkowy KRUS oferuje również programy rehabilitacji leczniczej, realizowane w specjalistycznych centrach rehabilitacyjnych.

Źródło: KRUS - najnowsze wiadomości.